هدف: کادمیوم یکی از عناصر سنگین موجود در خاک است که در صورت افزایش غلظت در خاک به عنوان یکی از آلاینده های زیست محیطی منجر به تهدید سلامت انسان و حیوانات نیز می گردد. در حالی که گیاهان با افزایش جذب عناصر سنگین کمک مؤثری در رفع آلودگی های محیطی به عمل آورده و از طرفی دیگر به کمک سازوکارهای متنوعی با تنش کادمیوم مقابله مینمایند، اما تاکنون مسیرهای بیوشیمیایی و ژنهایی که در پاسخ گیاهان به کادمیوم دخیل می باشند، به طور کامل شناسائی نشده اند. مواد و روش ها: به دنبال مطالعات پروتئومیک انجام شده بر روی گیاه آرابیدوپسیس تالیانای جهش یافته که ژن شبه رسپتور کینازی AT2G37050 آن از کار افتاده، مشخص گردید 150 پروتئین که در گیاه وحشی (شاهد) حضور داشته اند، در گیاه جهش یافته ناپدید شدند. در این تحقیق از الگوریتم های GeneMANIA و agriGO جهت مطالعه GO term استفاده شد که یک سیستم کنترل شده از واژگان زیستی است و ماهیت واژگان زیستی در سه حوزه 1-فرآیند زیستی 2-عملکرد مولکولی 3-بخش بندی سلولی توسط افراد متخصص تعریف می شود. نتایج: مطالعات بیوانفورماتیک به دست آمده با استفاده از الگوریتم GeneMANIA نشان داد که ژن AT2G37050 در فرآیند زیستی پاسخ گیاه به یون کادمیوم نقش دارد. در مرحله بعد الگوریتم agriGO به منظور مطالعه GO terms مورد استفاده قرار گرفت و در نتیجه نقش ژن AT2G37050 در فر آیند زیستی پاسخ به یون کادمیوم مجدداً مورد تایید قرار گرفت. علاوه بر این، وجود GO term های معنادار (FDR<0. 05) از جمله مکان خارج سلولی، پلاسمودسماتا، غشاء واکوئل و کلروپلاست که در ارتباط با سازوکارهای دخیل در تحمل گیاه به تنش کادمیوم می باشند، دلیل تقویت کننده دیگری در خصوص ارتباط این ژن در پاسخ به یون کادمیوم می باشد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق علاوه بر پیشنهاد ژن جدید مؤثر در پاسخ به تنش کادمیوم می تواند در ساخت گیاهان تراریخته تصفیه کننده خاک از آلودگی کادمیوم مورد توجه قرار گیرد.

فلزات سنگین از طریق منابع مختلف به دست انسان در اتمسفر منتشر می شوند. در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف کادمیوم (0، 75، 150 و 225 میلی گرم بر لیتر) بر پارامترهای مرفولوژیک و فیزیولوژیک تاتوره بررسی شد. نتایج نشان داد که در گروه تحت تیمار 225 میلی گرم بر لیتر کادمیوم، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی، طول ساقه، مساحت سطح برگ، میزان فتوسنتز خالص، شاخص پایداری غشا سلول، محتوای نسبی آب بافت به ترتیب به میزان 5/36، 75/11، 95/11، 75/63، 28/4، 25 و 29/11 درصد کاهش یافته است. میزان رنگیزه های فتوسنتزی و محتوای کربوهیدرات های محلول در نمونه های تحت تیمار نسبت به نمونه شاهد کاهش یافت در حالیکه افزایش معنی دار در میزان پروتئین کل و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز مشاهده شد. بررسی الگوی پروتئینی بذر، باند های جدید و افزایش تراکم باند ها در الگوی پروتئینی نمونه آلوده را نشان داد که می تواند مربوط به سنتز پروتئین های سم زدای سلول باشد. نتایج، کاهش مقدار پروتئین کل و باندهای پروتئینی در تیمار 225 میلی گرم بر لیتر کادمیوم نسبت به سایر تیمارهای کادمیوم را نشان داد که احتمالا ناشی از مسمومیت دستگاه ترجمه در این غلظت کادمیوم است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که کادمیوم بر تاتوره اثر منفی داشته و با وجود عدم نیاز به این عنصر سنگین، جذب گیاه شده و موجب اثرات منفی بر عملکرد گیاه می شود. احتمالا تاتوره با تغییر در برخی پارامترهای فیزیولوژیک و تغییر در الگوی پروتئینی تا حدی توانسته در مقابل آسیب های ناشی از تنش آلودگی کادمیوم مقاومت نماید.

هدف این مطالعه بررسی سؤالات طیف لیکرت با دو ویکرد نظریه کلاسیک آزمون و نظریه سؤال پاسخ و قرار دادن نتایج این دو رویکرد در کنار یکدیگر و پاسخ به این سؤال "آیا نتایج این دو رویکرد همسو بوده یا اینکه در تضاد با یکدیگرند؟" است. روش پژوهش از نوع توصیفی و از حیث داده ها یک روش تحلیل ثانویه است. آزمودنی های مورد مطالعه در این پژوهش شامل 977 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه اول بودند که با حذف افراد در مرحله غربالگری داده ها، در نهایت تحلیل سؤالات برونگرایی بر روی اطلاعات 783 نفر آزمودنی، تحلیل سؤالات گشودگی بر روی اطلاعات 763 نفر آزمودنی و تحلیل سؤالات مسئولیت پذیری نیز بر روی اطلاعات 784 نفر آزمودنی انجام شد. ابزار پژوهش 3 خرده مقیاس برون-گرایی، گشودگی و مسئولیت پذیری آزمون شخصیت نئو بود. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که هرچه همسانی درونی سؤالات بالاتر باشد نتایج دقیق تر و معتبرتری از مدل مدرج پاسخ به دست می آید و برای سؤالات با همسانی درونی پایین از طریق این مدل باید بسیار محتاط عمل کرد، زیرا ممکن است آستانه سؤالات را به صورت وارونه نشان داده یا ضریب تشخیص سؤالات را منفی یا مثبت کاذب نشان دهد. در مجموع کاربرد همزمان روش های مختلف تجزیه و تحلیل آماری به تحلیل بهتر و رسیدن به نتایج دقیق تر کمک خواهد کرد.

مقالات این شماره به زبان انگلیسی منتشر شده است. لطفا برای مشاهده مقالات به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده مقالات انگلیسی اینجا را کلیک کنید.

زمینه و هدف: این مطالعه به منظور بررسی پاسخ متالوتیونین در صدف دوکفه ای Crassostrea sp. به غلظت های آزمایشی جیوه و کادمیوم جهت ارزیابی امکان استفاده از این پروتئین به عنوان نشانگر زیستی آلودگی فلزات مذکور در این نرم تن، انجام شده است.روش بررسی: صدف ها از بندر امام خمینی نمونه برداری و پس از 7 روز سازگاری با محیط آزمایشگاه، به مدت 14 روز در معرض غلظت های آزمایشی جیوه (15 و 75mg/L) کادمیوم (15 و 150mg/L) قرار داده شدند. غلظت پروتئین متالوتیونین، پس از مراحل استخراج و رسوب دهی، به روش اسپکتروفتومتری سنجش گردید. میزان فلزات سنگین نیز پس از مراحل آماده سازی و هضم شیمیایی، توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد.یافته ها: سطوح متالوتیونین در صدف های در معرض قرار گرفته با فلزات به طور معنی داری از غلظت این پروتئین در نمونه های شاهد بیشتر بود (P<0.05). در دوکفه ای های قرار گرفته در معرض جیوه حداکثر میزان بیوسنتز متالوتیونین 137.2±7.6mg/g وزن تر و در صدف های قرار گرفته در معرض کادمیوم بیشترین میزان بیوسنتز متالوتیونین 312.4±17.9mg/g وزن تر اندازه گیری گردید، که در حدود 3 برابر غلظت این پروتئین در بافت نرم نمونه های شاهد بود. بیوسنتز متالوتیونین در طی دوره در معرض گذاری با تجمع زیستی کادمیوم همبستگی مستقیم قوی و معنی داری نشان داد (P<0.01) در حالی که با تجمع زیستی جیوه همبستگی معنی داری نداشت (P>0.05).نتیجه گیری: از نتایج حاصله استنباط می گردد که پروتئین متالوتیونین در دو کفه ای Crassostrea sp. نشانگر زیستی مناسبی برای حضور کادمیوم در محیط و بدن موجود است و می توان از آن جهت ارزیابی آلودگی اکوسیستم و پای منطقه استفاده نمود.

کادمیوم (Cd) در تغذیه گیاه عنصر سمی است و در تغذیه انسان و دام نیز یک آلاینده محسوب می شود و غلظت زیاد آن در بخش های خوراکی گیاهان مانند دانه گندم و برنج برای سلامتی افراد جامعه بسیار خطرناکر است. حداکثر غلظت مجاز کادمیوم در دانه گندم 0.10-0.12 میلی گرم در کیلوگرم می باشد. برای بررسی اثرات مصرف توام کادمیوم و روی در یک خاک آهکی منطقه کرج بر پاسخ های گیاه گندم، آزمایش گلخانه ای انجام شد. در یک آزمایش فاکتوریل و در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هر تیمار، پنج سطح کادمیوم (صفر، 10, 5, 2.5 و 20 میلی گرم در کیلوگرم) و چهار سطح روی (صفر، 20, 10 و 40 میلی گرم در کیلو گرم) به گلدانها اضافه شد و بذر گندم رقم مهدوی کشت گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مصرف کادمیوم به طور معنی داری (P<0.01) عملکرد دانه، کاه و عملکرد کل را کاهش ولی مصرف روی به طور معنی دار (P<0.01) آنها را افزایش داد. مصرف کادمیوم به تنهایی موجب 54.26 در صد کاهش عملکرد دانه شد در حالیکه با مصرف روی این کاهش عملکرد به 14.42 در صد رسید. اثرات برهمکنش کادمیوم و روی نیز به طور منفی معنی دار شد. کادمیوم غلظت و جذب کادمیوم توسط دانه و کاه و جذب کل آن را افزایش ولی مصرف روی آنها را کاهش داد. غلظت کادمیوم در کاه بیشتر از دانه ولی در مورد غلظت روی برعکس بود. مصرف روی جذب کل کادمیوم را از 12.26 میکروگرم در گلدان در Zn0 به 11.26 میکروگرم در گلدان در Zn3 کاهش داد. غلظت آهن، منگنز و مس در دانه نیز با مصرف کادمیوم و روی کاهش یافت. برای کاهش غلظت کادمیوم در دانه گندم، مصرف کود روی، مصرف کود فسفر صرفا بر اساس آزمون خاک وانتخاب ارقام گندم با پتانسیل تجمع کمتر کادمیوم در دانه توصیه می شود

آفتابگردان ( (Helianthus annuus L. یکی از گیاهان دانه روغنی مهم است. به منظور بررسی اثر بر هم کنش کادمیوم (به عنوان یک فلز سنگین و عامل تنش زا) و اسید سالیسیلیک (به عنوان یک ماده آنتی اکسیدان و ضد تنش) بر روی برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه آفتابگردان رقم اوروفلور، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط گلخانه ای در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند انجام شد. بوته های آفتابگردان در مرحله دو برگی در معرض تیمار کادمیوم (غلظت های 0، 50، 100، 150 و 200 میکرومولار) قرار گرفتند و یک هفته پس از پایان تیمار کادمیوم، گیاهان با اسید سالیسیلیک (0، 250، 500 میکرومولار) به صورت افشانه برگی تیمار شدند. قبل از برداشت، مقدار کلروفیل برگ اندازه گیری شد. بعد از برداشت بوته ها، تعداد برگ، وزن تر، مقدار پرولین و پروتئین برگ اندازه گیری شد. تحلیل های آماری نشان داد که افزایش غلظت کادمیوم مقدار کلروفیل (کلروفیل a، b و a+b) تعداد برگ، وزن تر و پروتئین برگ را کاهش داد، در حالی که اسید سالیسیلیک آن ها را افزایش داد. با این حال، بر هم کنش اسید سالیسیلیک و کادمیوم بر روی کلروفیلa ، کلروفیلb ، کلروفیل کل (a+b) و تعداد برگ معنی دار نبود، اما اثر معنی دار بر هم کنش اسید سالیسیلیک و کادمیوم روی وزن تر در سطح احتمال 5 درصد و مقدار پروتئین برگ در سطح احتمال 1 درصد مشاهده شد. هم چنین کاربرد کادمیوم مقدار پرولین را در آفتابگردان افزایش داد و اسید سالیسیلیک اثر کادمیوم را کاهش داد. اثر بر هم کنش اسید سالیسیلیک و کادمیوم نیز بر روی آن در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. این مطالعه نشان داد که تیمار با اسید سالیسیلیک، اثرات بازدارندگی و سمیت کادمیوم را روی گیاه آفتابگردان کاهش داده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

آلودگی محیط زیست با فلزات سمی شرایط تنش باری را به وجود می آورد که اغلب رشد و نمو گیاه را به شکل منفی تحت تاثیر قرار می دهد. کادمیوم فلزی بسیار سمی است که اساسا از طریق فعالیت های صنعتی وارد محیط زیست می شود و بر رشد گیاهان زراعی و سایر گیاهان تاثیر می گذارد. در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف CdCl2 بر جذب کادمیوم، پارامترهای رشدی و پاسخ های آنتی اکسیدانی گیاه شنبلیله مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که محتوای مالون دی آلدیید و پراکسید هیدروژن در گیاهان تیمار شده با کادمیوم در مقایسه با گیاهان شاهد افزایش یافت. تنش کادمیوم به طرز متفاوتی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز را تغییر داد. همچنین تیمار کادمیوم محتوای ترکیبات آنتی اکسیدانی غیرآنزیمی مانند فنل ها، فلاونوییدها، آنتوسیانین ها، پروتیین های محلول و پرولین را افزایش داد. علاوه بر این، کاهش درصد جوانه زنی بذر و پارامترهای رشدی و نیز کاهش محتوای رنگیزه های فتوسنتزی کلروفیل و کاروتنویید از اثرات سمی کادمیوم بود.